Αλάτι. Ας το ξανασκεφτούμε...

Διακρίνω πως το παιδί μου προτιμά τις αλμυρές γεύσεις. Είναι ιδέα μου;

Έχει παρατηρηθεί πως τα βρέφη έχουν την ικανότητα να αναγνωρίσουν τέσσερις βασικές γεύσεις: γλυκιά, αλμυρή, πικρή και ξινή. Φαίνεται, μάλιστα, αρέσκεια στη γλυκιά και την αλμυρή γεύση και απέχθεια για την πικρή και την ξινή. Αυτές οι σημαντικές ομοιότητες στις διατροφικές προτιμήσεις των παιδιών ξεπερνούν τις πολιτισμικές διαφορές, υποδηλώνοντας την παρουσία έμφυτης προδιάθεσης για τη γεύση για λόγους επιβίωσης.

Αυτό το δεδομένο της προτίμησης της αλμυρής και γλυκιάς γεύσης κάνει το έργο των φροντιστών δυσκολότερο. Όμως μην απογοητεύεστε γιατί παρά την έμφυτη αρέσκεια για τη γλυκιά και αλμυρή γεύση, η επαναλαμβανόμενη έκθεση σε νέες γεύσεις μπορεί να αυξήσει την αποδοχή υγιεινών τροφίμων, καθώς η έκθεση αυξάνει την εξοικείωση και μειώνει τα αρνητικά συναισθήματα. Αυτό που έχουμε να κάνουμε λοιπόν, είναι με ουδετερότητα και καλή διάθεση να εκθέτουμε τα βρέφη και τα παιδιά στα νέα τρόφιμα εξακολουθητικά έως ότου έχουμε θετικό feedback.

Αναφορικά με το αλάτι, πως πρέπει να το χρησιμοποιώ;

Η κατανάλωση αλατιού κατά τη βρεφική ηλικία, εκτός του ότι δρα επιβαρυντικά στη νεφρική λειτουργία των βρεφών, συμβάλλει στην εξοικείωση των βρεφών στην αλμυρή γεύση και στην προτίμησή της, γεγονός που παραμένει και κατά την ενήλικη ζωή, επιδρώντας αρνητικά στην υγεία τους.

Επομένως, η προσθήκη αλατιού κατά την προετοιμασία των συμπληρωματικών τροφών του βρέφους έως την ηλικία των 12 μηνών δεν συνιστάται. Επιπρόσθετα, ιδιαίτερα αλμυρές τροφές, όπως τα τουρσιά, τα παστά κρέατα, οι ζωμοί κρεάτων και λαχανικών σε κύβους και οι έτοιμες σούπες σε σκόνη, θα πρέπει να αποφεύγονται. Σε περίπτωση που στο φαγητό για την υπόλοιπη οικογένεια προστεθούν αλάτι ή μπαχαρικά, θα πρέπει προηγουμένως να κρατηθεί ξεχωριστά μία μερίδα για το βρέφος.

Με τα αλμυρά σκαν τύπου πατατάκια κτλ όσο μεγαλώνει το παιδί τι πρέπει να κάνω; Να τα απαγορεύω;

Παρά τις καλές προθέσεις των γονέων, ο έλεγχος της σίτισης των παιδιών μέσω του απόλυτου περιορισμού σχετίζεται με αρνητικά αποτελέσματα, προωθεί την προτίμηση των τροφίμων που απαγορεύονται, αυξάνει την προσοχή για τα τρόφιμα αυτά και την κατανάλωση τροφής, ανεξαρτήτως του αισθήματος πείνας. Επίσης, τα παιδιά σε μελέτες αναφέρουν ότι οι γονείς τούς μετέφεραν μεικτά μηνύματα. Αφενός προσπαθούσαν να περιορίσουν την κατανάλωση γλυκών, σοκολάτας, αναψυκτικών και αλμυρών σνακ των παιδιών και αφετέρου χρησιμοποιούσαν τα ίδια ανθυγιεινά τρόφιμα ως ανταμοιβή γιατί ήταν φρόνιμα ή είχαν καλή συμπεριφορά.

Οπότε συμπεραίνουμε πως η απαγόρευση δεν είναι λύση. Ένα σταθερό ημερήσιο ή εβδομαδιαίο όριο το οποίο δεν υπερβαίνεται λόγω παρέας, διάθεσης ή συμπεριφοράς του παιδιού, ίσως να είναι η καλύτερη λύση.

Ποιο είναι αυτό το όριο;

Οι περισσότεροι φορείς ενώ θεσπίζουν τα ημερήσια όρια σε νάτριο δεν καταλήγουν σε συγκεκριμένη επιτρεπόμενη μερίδα σε αλμυρά σνακ ή junk food.

Βρέφη 0 - 6 μηνών: Οι συστάσεις κυμαίνονται από 120 έως 280 mg ημερησίως. Βρέφη 7 - 12 μηνών: Οι συστάσεις κυμαίνονται από 170 έως 370 mg ημερησίως. Παιδιά 1 - 3 ετών: Οι συστάσεις κυμαίνονται από 500 έως 1.000 mg ημερησίως. Παιδιά 4 - 9 ετών: Οι συστάσεις κυμαίνονται στα 1.200 mg ημερησίως. Παιδιά 10 - 18 ετών: Οι συστάσεις κυμαίνονται από 1.500 έως 1.600 mg ημερησίως.

O Σύλλογος της Ελβετίας είναι ο μόνος ευρωπαϊκός φορέας που έχει την παρακάτω σύσταση:

Για τα παιδιά από 1 έτους έως 12 ετών:

1 μικρό κομμάτι γλυκό ή αλμυρό σνακ το πολύ την ημέρα (μισή μπάρα σοκολάτα, 1 μικρό κομμάτι γλυκό, 1 μικρή μπάλα παγωτό, 35 πατατάκια). Αποφυγή των αλκοολούχων ποτών ή ροφημάτων που περιέχουν καφεΐνη (καφές, αναψυκτικά τύπου κόλα).

Για τα παιδιά από 13 - 18 ετών: 1 μερίδα γλυκό ή αλμυρό σνακ το πολύ την ημέρα (μία μπάρα σοκολάτα, 1 κομμάτι γλυκό, 1 μπάλα παγωτό, 30 γρ. πατατάκια). Σε μικρή ποσότητα και σε ειδικές περιστάσεις αλκοολούχα ποτά ή ροφήματα που περιέχουν καφεΐνη (καφές, αναψυκτικά τύπου κόλα). Για τα παιδιά άνω των 16 ετών τα αλκοολούχα ποτά μπορούν να καταναλώνονται μόνο σε ειδικές περιστάσεις.

Το ενδιαφέρον στην ελβετική πρόταση είναι το διαζευκτικό ή, που σημαίνει πως σε μια μέρα καλό είναι να μην δοθεί και γλύκισμα και αλμυρό σνακ.

Αν θέλετε τη δική μου γνώμη για το τι μπορούμε να κάνουμε στη πράξη: Προσπαθήστε να κρατάτε το αλάτι κατά το μαγείρεμα όσο λιγότερο γίνεται για τα παιδιά αλλά και για όλους στην οικογένεια. Ενισχύστε τη γεύση με λεμόνι, μυρωδικά και μπαχαρικά που δεν περιέχουν αλάτι. Καθυστερήστε χρονικά να εντάξετε στο διαιτολόγιο του παιδιού σάλτσες και sauce (πχ μουστάρδα, barbeque κτλ). Μαγειρέψτε εσείς το junk food και αποφύγετε το συστηματικό delivery. Προτιμήστε να μην προσφέρετε γλυκά και αλμυρά ως ανταμοιβή.